Giải quyết khiếu nại, giấy phép xây dựng và biện pháp xây nhà ở tại thành phố được nhiều bạn đọc quan tâm trong chương trình giao lưu trực tuyến “đảm bảo chất lượng xây dựng nhà ở và phòng ngừa hư hỏng công trình lân cận” diễn ra trên tuoitre.vn vào sáng 21-01-2021.
Theo TTO (1), chương trình do báo Tuổi Trẻ phối hợp Sở Xây dựng TP.HCM tổ chức cùng sự đồng hành của Công ty cổ phần Xây dựng Coteccons, với sự tư vấn của:
1 – Bà Hoàng Thị Ánh Tuyết – Trưởng phòng pháp chế Sở Xây dựng TP.HCM;
2 – Ông Nguyễn Thanh Xuyên – Trưởng phòng quản lý chất lượng công trình xây dựng, Sở Xây dựng TP.HCM;
3 – Ông Trương Công Nam – Phó chánh Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM;
4 – Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh – Trưởng phòng Kiểm soát Chất lượng thi công, Công ty CP Xây dựng Coteccons;
5 – Luật sư Dương Tuấn Lộc – Đoàn luật sư TP.HCM;
6 – Ông Đặng Phúc Minh – Trưởng ban an toàn, Công ty CP Xây dựng Coteccons.
Webxaynha xin trích một số câu hỏi và nội dung giải đáp để quý bạn đọc chuẩn bị xây nhà, nhà thầu xây dựng quan tâm cùng tham khảo:
Câu hỏi và tư vấn xây nhà an toàn, chất lượng
Kính chào các cán bộ Sở Xây dựng TP.HCM. Tôi làm thầu xây dựng, cho tôi hỏi thăm có một quy chuẩn hay quy định nào về kỹ thuật làm móng nhà cho an toàn theo yếu tố địa chất của từng khu vực tại TP.HCM hay không? Tôi nghe nói địa chất TP.HCM có nhiều túi bùn lỏng trong lòng đất mà không biết khu vực nào có túi bùn để tư vấn cho khách hàng biện pháp thi công cho phù hợp.
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Tùy khu vực cụ thể, bạn cần khoan khảo sát địa chất để xác định đặc điểm của các lớp đất tại khu vực xây dựng làm cơ sở tính toán phương án móng phù hợp. Hiện có các tiêu chuẩn thiết kế nền móng như móng cọc ép, cọc nhồi…
Nhà tôi ở vùng đất thấp Quận 7. Tôi muốn xây nhà có tầng hầm để xe nhưng e ngại nước mưa kết hợp triều cường tràn vào. Tôi phải làm sao? Xin tư vấn giúp. Trân trọng cảm ơn ông
Ông Đặng Phúc Minh trả lời:
Đối với các khu vực có vùng đất thấp và triều cường thường xuyên xảy ra, bạn nên khảo sát các nhà lân cận xem tình hình ngập do mưa hoặc triều cường khu vực này như thế nào để có giải pháp phù hợp.
Nếu khu vực này thường xuyên bị ngập nặng do mưa hoặc triều cường, bạn nên cân nhắc lại phương án xây hầm để xe. Trong trường hợp bạn vẩn muốn xây hầm để xe, bạn nên thiết kế hệ thống thoát nước đủ công suất để thoát nước trong trưởng hợp có triều cường hoặc mưa lớn, tuy nhiên chi phí cho hệ thống thoát nước này sẽ tăng đáng kể chi phí xây dựng công trình.
Tôi đã tích cóp tiền đủ để xây dựng nhà 3 lầu có tầng hầm diện tích 5×20, nhưng đang lo lắng kỹ thuật làm móng như thế nào không ảnh hưởng đến 2 nhà 2 bên? Xin đại diện đơn vị thi công tư vấn giúp. Xin cảm ơn
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Quy mô công trình như trên, bạn có thể dùng biện pháp cọc vây, hoặc cừ thép vây, kết hợp hệ chống shoring để thi công. Chi tiết sẽ tùy vào địa chất và dân cư xung quanh nhà thầu sẽ có biện pháp phù hợp. Bạn lưu ý nên chọn các nhà thầu uy tín đã có kinh nghiệm thi công các dự án tương tự.
Tôi chuẩn bị xây nhà ở khu vực gần bờ sông (Gò Dưa Thủ Đức). Đơn vị thi công, khảo sát bảo móng đất gần sông bùn nhiều, khá yếu nên họ đưa ra phần chi phí móng quá cao. Cho tôi hỏi nếu khu vực này tôi sử dụng cừ tràm cho giảm bớt chi phí có ổn không? Xin cảm ơn!
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Trường hợp của bạn tôi góp ý như sau:
Về biện pháp và chi phí: Bạn có thể yêu cầu thêm các đơn vị khác để so sánh và chọn lựa hoặc yêu cầu đơn vị thi công tối ưu biện pháp để giảm chi phí.
Về kỹ thuật thi công: Chi phí cho móng nhà không nên vì tiết kiệm và mạo hiểm, vì hậu quả xử lý móng nếu có vấn đề về chất lượng xảy ra sẽ rất lớn, nếu các đơn vị khác nhau đều tư vấn móng sâu và chi phí tương tự, thì tôi nghĩ bạn nên cân nhắc chọn lựa phương án an toàn. “Nhà vững từ móng” vài ý trả lời cùng bạn.
Tôi có tìm hiểu thì trước khi xây dựng nhà có nhà liền kề thì 2 bên phải cùng nhau kiểm tra hiện trạng để làm căn cứ cho việc giải quyết tranh chấp về sau. Nhưng nếu họ không đồng ý hợp tác, gửi thư yêu cầu cùng nhau kiểm tra hiện trạng trước khi xây dựng nhưng chủ sở hữu nhà bên cạnh không đồng ý nhận thông báo cũng như không hợp tác thì làm cách nào?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Trong trường hợp của bạn, có thể đơn giản là gửi văn bản qua đường bưu điện và đăng ký dịch vụ hồi báo để xác định người nhận đã nhận văn bản. Để chắc chắn hơn, bạn có thể dùng dịch vụ của Thừa Phát Lại để thực hiện việc gửi văn bản đồng thời lưu giữ chứng cứ về nội dung văn bản đã được gửi.
Tôi dự tính xây nhà diện tích 4×11 ở phường 11 bình thạnh (nhà hẻm ba gác). Ngoài các thủ tục giấy tờ theo quy định, tôi còn cần làm gì để đảm bảo chất lượng công trình nhà mình ở mức cao nhất mà không ảnh hưởng nhà kế bên? xin cảm ơn
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Nếu quy mô nhà của chị khi thiết kế có tầng hầm, bán hầm, móng bè, móng băng và có công trình hiện hữu liền kề, chị và nhà thầu thi công phải tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn công trình lân cận tại Quyết định số 44/2016/QĐ-UBND ngày 05/11/2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố, về ban hành Quy định về đảm bảo an toàn công trình lân cận khi thi công phần ngầm công trình xây dựng trên địa bàn thành phố.
Cần có thiết kế xây dựng, chọn nhà thầu có uy tín, kinh nghiệm và phải yêu cầu nhà thầu khảo sát điều kiện thực tế tình trạng móng của các công trình liền kề để lập biện pháp thi công đảm bảo an toàn.
Tôi đang chuẩn bị xây nhà, bên cạnh đã có căn nhà đã xây rồi. Cho tôi hỏi các biện pháp để hạn chế các rủi ro tranh chấp hoặc có thể giải quyết nhanh khi xảy ra tranh chấp trước khi tiến hành xây dựng công trình mà có các công trình xây dựng liền kề?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Trước hết, cần trao đổi với đơn vị thi công về biện pháp thi công và đối chiếu với kết quả khảo sát hiện trạng xây dựng của nhà lân cận để tìm hiểu khả năng gây ra ảnh hưởng, đặc biệt là đối với phần móng.
Thông báo đến các chủ nhà lân cận về phạm vi và biện pháp thi công nhằm nhận được phản hồi của họ. Trong trường hợp có sự đồng thuận từ đầu thì rủi ro về tranh chấp sẽ được giảm thiểu tối đa.
Trong trường hợp có xảy ra thiệt hại, các bên được quyền thỏa thuận về việc bồi thường mà không cần thông qua bên thứ ba trung gian hay cơ quan nhà nước can thiệp.
Tôi chuẩn bị xây nhà, tôi muốn ép cọc nhưng lại lo lắng sẽ ảnh hưởng nhà bên cạnh. Vậy làm móng như thế nào để không gây ảnh hưởng? Xin cảm ơn!
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Bạn có thể đổi sang cọc nhồi hoặc kết kết hợp khoan dẫn với cọc ép để giảm ảnh hưởng nhà bên cạnh, hoặc móng nông nếu đơn vị thiết kế tính toán thỏa đáng. Chi tiết bạn yêu cầu trực tiếp với đơn vị thi công, và luôn quan trắc nhà lân cận trong suốt quá trình thi công. Chọn đơn vị thi công uy tín, sẽ giúp bạn giảm tối đa rủi ro.
Cho tôi hỏi khu vực đất sình lầy ở khu Linh Đông, Thủ Đức. Với điều kiện địa chất như vậy thì làm móng kiểu gì cho an toàn với nhà xây 4 tầng?
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Với khu vực của bạn, có thể dùng cọc ép hoặc cọc nhồi mini. Bạn có thể hỏi thêm thông tin các nhà xung quanh liền kề, từ đó sẽ có giải pháp tương tự, và tiết kiệm, và phù hợp hiện trạng.
Nhà tôi đã xây dựng 2 năm nay, hiện tại nhà chưa có bất cứ hư hỏng nào. Nay thửa đất liền kề sắp tiến hành xây dựng nhà ở. Tôi có thể chủ động làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình khi có các hư hỏng, thiệt hại xảy ra đối với nhà của tôi mà nguyên nhân là do việc xây dựng căn nhà liền kề?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Bạn có thể yêu cầu nhà bên cạnh cùng xác lập biên bản ghi nhận hiện trạng nhà của bạn trước thời điểm thi công để có thể xác định các thay đổi/hư hỏng về sau bị gây ra bởi hoạt động thi công của nhà bên cạnh.
Ở những khu dân cư hiện hữu, nhà quá gần công trình xây dựng thì có nên sử dụng móng cọc ép hay không? Nếu không dùng cọc ép thì có biện pháp thi công móng nào an toàn cho cả nhà của mình và của hàng xóm?
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Trường hợp của bạn, để hạn chế rủi ro có thể dùng biện pháp móng nông, nếu điều kiện địa chất đảm bảo, nếu trường hợp dùng móng cọc sâu, bạn có thể dùng móng cọc khoan nhồi, lớn hoặc mini tùy vào tải trọng và quy mô công trình.
Tôi lần đầu xây nhà, còn nhiều cái chưa biết, nhờ chuyên gia hướng dẫn giúp tôi quản lý thi công và kiểm tra giám sát như thế nào để đảm bảo chất lượng công trình. Xin cảm ơn!
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Về nội dung này bạn có thể nghiên cứu tại quy định Quản lý chất lượng và bảo trì nhà ở riêng lẻ, theo Thông tư 05/2015/TT-BXD ngày 30/10/2015 của Bộ Xây dựng.
Về năng lực của đơn vị thi công nhà ở riêng lẻ: Đối với nhà ở có tổng diện tích sàn xây dựng nhỏ hơn 250m2 hoặc dưới 3 tầng hoặc có chiều cao dưới 12m, chủ nhà được tự tổ chức thi công xây dựng và chịu trách nhiệm về an toàn xây dựng và các ảnh hưởng của việc xây dựng nhà ở đến các công trình liền kề, lân cận.
Đối với nhà ở dưới 7 tầng, trừ trường hợp quy định nêu trên, việc thi công xây dựng được tổ chức, cá nhân có kinh nghiệm thi công xây dựng công trình với quy mô tương tự thực hiện.
Trong quá trình thi công xây dựng, nếu phát hiện có dấu hiệu bất thường, chủ nhà phải tham khảo ý kiến của thiết kế để kịp thời xử lý.
Cạnh xóm nhà tôi có một dự án lớn, nghe nói họ làm thủ tục hơn năm nay rồi và chuẩn bị khởi công xây dựng, dự án có 3 tầng hầm. Cả xóm tôi đang lo vì khi công trình xây dựng đào hầm thì khả năng cao sẽ ảnh hưởng đến nhà mình. Vậy chúng tôi phải làm sao để tránh bị ảnh hưởng đến nhà mình, có được yêu cầu chủ đầu tư phải khảo sát nhà mình trước khi thi công hay không?
Ông Đặng Phúc Minh trả lời:
Nếu được, bạn nên yêu cầu chủ đầu tư và đơn vị thi công khảo sát hiện trạng nhà trước khi thi công. Yêu cầu đơn vị thi công phải có biện pháp đảm bảo an toàn cho nhà lân cận. Trong trường hợp phát sinh hư hỏng do tác động trong quá trình thi công, yêu cầu Chủ đầu tư/ Đơn vị thi công phải đền bù thiệt hại hoặc hoàn trả lại đúng hiện trạng căn nhà bạn như ban đầu.
Tôi chuẩn bị xây nhà ở quận 12. Khu vực quanh nhà tôi ở vốn là khu dân cư tự phát trước đây, nền đất yếu nên tôi dự định thuê xe ép cọc cho chắc chắn. Tuy nhiên sát hai bên nhà tôi hiện tại đều có nhà hàng xóm, liệu ép cọc có ảnh hưởng đến hai nhà bên cạnh không? Tôi phải làm gì để tránh những hư hỏng cũng như tranh chấp xảy ra sau này?
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Liên quan biện pháp thi công, chị có thể yêu cầu chủ thầu thay đổi biện pháp khác, như cọc khoan nhồi mini, móng bè, móng băng… nhằm hạn chế thấp nhất khả năng lún nứt.
Về hiện trạng các nhà lân cận bạn nên có biên bản xác nhận lại để tránh những tranh chấp không đáng có.
Tôi đang chuẩn bị xây nhà 3 tầng. Hai mảnh đất đều đã có nhà ở hiện hữu. Khi đưa thợ đến khảo sát, chuẩn bị xây dựng thì tôi bị hàng xóm hạch hỏi rất nhiều, yêu cầu tôi phải chứng minh công trình của mình chắc chắn không ảnh hưởng đến nhà họ. Giấy phép xây dựng đã được duyệt cùng phương án thi công nhưng tôi phải giải thích và làm những động tác gì cụ thể để hàng xóm an tâm, không cản trở, gây khó khăn trong quá trình xây dựng? Mong được hỗ trợ, tư vấn.
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Nếu đã hoàn thành các thủ tục liên quan về pháp lý, chị có thể nhờ đơn vị tổng thầu, hoặc tư vấn giám sát có chuyên môn về xây dựng để tư vấn và giải thích rõ về chuyên môn để hàng xóm an tâm.
Tùy vào biện pháp thi công sẽ có hướng giải thích về chuyên môn khác nhau, vài ý tư vấn cùng chị.
Câu hỏi và tư vấn về giấy phép xây dựng
Nhà xây dựng kéo dài quá thời hạn của giấy phép thì phải làm sao ạ?
Ông Trương Công Nam trả lời:
Hiệu lực khởi công công trình quy định tại GPXD là 12 tháng kể từ ngày được cấp GPXD. GPXD không quy định thời hạn xây dựng công trình. Nếu ông (bà) có vướng mắc thì đề nghị liện hệ cơ quan cấp GPXD để được xem xét, giải quyết.
Tôi không đủ tiền nên định xây nhà trệt nhưng xin phép xây dựng 3 tấm để sau này lên lầu. Như vậy có được cho phép không? Cảm ơn ông.
Ông Trương Công Nam trả lời:
Trường hợp nhà ông (bà) nằm trong khu đã có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 thuộc dự án đầu tư xây dựng phát triển nhà ở thì phải thực hiện theo đúng quy hoạch đã được phê duyệt.
Trường hợp nhà ông (bà) nằm ngoài khu đã có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 (khu dân cư hiện hữu), nếu có thay đổi về quy mô, diện tích, số tầng thì phải thực hiện điều chỉnh GPXD theo quy định tại Điều 98 Luật Xây dựng 2014.
Gia đình tôi có xin giấy phép xây dựng nhà 3 tầng, đã xây được 2 tầng nhưng do kinh tế phát sinh nên dừng việc xây dựng và vào ở tạm, sau 2 năm gia đình tôi muốn xây thêm theo giấy phép cũ thì có được không? Có làm thủ tục xin phép khác không?
Bà Hoàng Thị Ánh Tuyết trả lời:
Giấy phép xây dựng chỉ có thời hạn trong vòng 1 năm. Do đó, đề nghị ông/bà liên hệ với UBND quận/huyện nơi căn nhà tọa lạc để lập thủ tục xin cấp giay phép xây dựng.
Nhà tôi hiện đang có 2 tầng lầu và 1 sân thượng. Hiện nay, do nhu cầu, tôi muốn lợp mái, xây phòng và sử dụng diện tích sân thượng. Tôi có phải xin phép không? Xin cảm ơn ông.
Ông Trương Công Nam trả lời:
Trường hợp nhà ông (bà) xây dựng tăng diện tích sử dụng thuộc trường hợp phải được cấp GPXD. Đề nghị ông (bà) liên hệ UBND quận/ huyện để được xem xét giải quyết cấp GPXD theo quy định.
Tôi xây nhà ở và sau đó cho thuê trọ. Khách yêu cầu phải có gác trong mỗi phòng. Tôi định làm gác bằng sắt theo yêu cầu khách thuê. Tôi có phải xin phép không và xin ở đâu? Xin cảm ơn ông!
Ông Trương Công Nam trả lời:
Việc xây dựng tăng diện tích sử dụng của nhà ông (bà) thuộc trường hợp phải cấp GPXD. Đề nghị ông (bà) liên hệ UBND quận (huyện) để được xem xét cấp GPXD theo quy định.
Nhà tôi trước đây xin phép xây 5 tầng nhưng chủ nhà cũ chỉ xây 3 tầng. Nay tôi có thể tiếp tục xây thêm 2 tầng theo quy mô giấy phép cũ hay không? Tôi có phải làm thủ tục kiểm định móng trước khi xây thêm hay không?
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Nếu tiếp tục thi công theo quy mô giấy phép cũ thì không phải xin phép. Bạn cần kiểm tra hồ sơ thiết kế cũ, thực tế công trình để đánh giá có phù hợp với quy mô dự kiến xây mới không (để đảm bảo móng, cột nhà phù hợp cho quy mô 5 tầng) trường hợp phù hợp thì không cần kiểm định móng, nếu không thì phải thuê đơn vị có chức năng kiểm định để đánh giá lại kết cấu móng, cột hiện hữu đảm bảo an toàn trước khi tiếp tục thi công theo giấy phép cũ.
Nhà tôi ở Bình Thạnh, nhà trệt có gác lửng. Nay tôi muốn xin giấy phép nâng cấp nhà để làm đúc giả, thì cần làm những thủ tục nào? Làm sao để kiểm tra nền móng có đủ chịu lực để nâng cấp? Xin cảm ơn!
Ông Nguyễn Thanh Xuyên hỏi:
Trước tiên chị phải thuê một đơn vị có chuyên môn đánh giá hệ kết cấu của nhà hiện hữu để khẳng định đảm bảo an toàn khi nâng cấp, sau đó liên hệ với Ủy ban nhân dân quận để xin cấp phép sửa chữa.
Câu hỏi và tư vấn về tranh chấp khi xây nhà
Công trình nhà 3 tầng cạnh nhà tôi đang thi công làm nứt, xé tường nhà tôi. Tôi yêu cầu chủ đầu tư qua xem xét, có biện pháp giải quyết nhưng họ cứ chây ì, tiếp tục thi công. Tôi phải làm thế nào?
Ông Trương Công Nam trả lời:
Trình tự thủ tục, thẩm quyền giải quyết việc xây dựng gây ảnh hưởng công trình lân cận thuộc chủ tịch UBND cấp xã theo quy định tại Thông tư 03/2018/TT-BXD ngày 24/4/2018 của Bộ Xây dựng. Do đó, đề nghị ông (bà) liên hệ UBND cấp xã để được xem xét, xử lý theo quy định.
Nhà tôi hiện trạng là 02 căn nhà phố được hợp khối từ 02 căn riêng biệt. Trước khi hợp khối nhà, phía trước mặt tiền và trên vỉa hè được bố trí 01 tủ cáp viễn thông của VNPT giữa 02 nhà. Nay, nhà tôi có nhu cầu xây dựng lại 02 căn nhà để hợp khối. Tuy nhiên, tủ cáp viễn thông của VNPT nêu trên sẽ nằm hiện hữu ngay giữa vị trí ra vào, gây khó khăn cho việc thi công và sinh hoạt của gia đình chúng tôi sau này. Vậy, tôi phải làm thủ tục gì và gửi cơ quan chức năng về việc di dời tủ cáp viễn thông trên? Xin cảm ơn.
Ông Trương Công Nam trả lời:
Đề nghị ông (bà) liên hệ với Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT), cơ quan đại diện tại TP.HCM để được xem xét, giải quyết.
Tôi muốn khiếu nại công trình lân cận làm ảnh hưởng an toàn nhà tôi thì phải liên hệ cơ quan nào? Xin hướng dẫn giúp. Cảm ơn bà!
Bà Hoàng Thị Ánh Tuyết trả lời:
Để giải quyết khiếu nại công trình lân cận làm ảnh hưởng đến căn nhà, đề nghị ông/bà gọi điện thoại đến đường dây nóng của Sở Xây dựng là 028 39320575
Chủ tịch UBND phường có quyền ngừng thi công công trình khi chỉ mới có đơn khiếu nại công trình làm hư hỏng nhà họ hay không? Nếu tôi thấy quyết định ngưng thi công của chủ tịch phường không thỏa đáng thì tôi khiếu nại ở đâu ạ?
Ông Trương Công Nam trả lời:
Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 03/2018/TT-BXD ngày 24/4/2018 của Bộ Xây dựng: Trường hợp gây sụp đổ hoặc có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận thì chủ đầu tư phải dừng thi công xây dựng công trình và có biện pháp di dời ngay người và tài sản của công trình lân cận.
Trình tự thủ tục, thẩm quyền giải quyết việc xây dựng gây ảnh hưởng công trình lân cận thuộc chủ tịch UBND cấp xã theo quy định tại Thông tư 03/2018/TT-BXD ngày 24/4/2018 của Bộ Xây dựng.
Trường hợp chủ tịch UBND phường giải quyết chưa đúng quy định pháp luật, đề nghị ông (bà) liên hệ đến chủ tịch UBND quận để được xem xét giải quyết.
Nhà tôi là nhà cấp 4, đã xây được 3 năm. Nhà hàng xóm mới xây cách đây một năm nhưng đến giờ nhà tôi mới bắt đầu xuất hiện những vết nứt trên các tường sát nhà mới xây. Làm sao để biết các vết nứt này có phải do công trình mới xây gây ra hay do nguyên nhân nào khác?
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Để xác định được nguyên nhân các vết nứt, chị cần liên hệ đơn vị có chức năng kiểm định để khảo sát vị trí nứt xác định nguyên nhân.
Nhà hàng xóm xây mới làm hư hỏng nhà tôi. Vụ việc xảy ra đã hơn 10 năm rồi, hàng xóm không chịu thương lượng bồi thường nên tôi kiện ra tòa. Đơn vị kiểm định đến nhà tôi đòi đào nền nhà để kiểm tra móng nhà tôi và nhà hàng xóm. Họ nói nhà hàng xóm xây kiên cố nên không thể đào nền phía bên đó được. Như vậy có hợp lý hay không? Tại sao phải đào nền nhà tôi lên, nếu có gây hư hỏng thêm cho nhà tôi thì đơn vị kiểm định có chịu trách nhiệm? Tôi không cho đào thì họ trình tòa án kết quả kiểm định là không xác định được nguyên nhân hư hỏng. Như vậy có đúng không?
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Theo nhận định của chúng tôi, trường hợp này là việc kiểm định theo trưng cầu của tòa án, do dó phương án kiểm định phải được tòa án thông qua. Phương án kiểm định phải đảm bảo không gây hư hỏng cho công trình và phải có biện pháp khôi phục sau khi thực hiện. Nếu ông lo lắng việc kiểm định có thể gây hư hỏng nhà hoặc không thỏa đáng ông có thể phản ánh với tòa án để giải quyết.
Nhà tôi bị hư hỏng do nhà bên cạnh xây dựng nhưng 6 tháng nay vẫn chưa thương lượng bồi thường xong. Giờ tôi muốn sửa nhà ăn tết nhưng như vậy sẽ mất dấu hư hỏng, sau này không có bằng chứng để thương lượng bồi thường. Tôi mời Thừa phát lại đến lập vi bằng về hư hỏng trước khi sửa nhà được không? Vi bằng có làm bằng chứng để thương lượng bồi thường với bên gây ra hư hỏng được không?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Trong trường hợp của bạn, việc sử dụng dịch vụ của Thừa phát lại là vô cùng cần thiết để ghi nhận lại hiện trạng hư hỏng trước khi sửa chữa.
Vi bằng của Thừa phát lại sẽ là bằng chứng có giá trị về sau nếu giữa các bên có tranh chấp. Việc tạo lập chứng cứ này sẽ giúp bạn có các ưu thế trong quá trình đàm phán về bồi thường.
Chi phí bồi thường sửa chữa nhà do công trình xây dựng bên cạnh làm hư hỏng được tính như thế nào? Nhà tôi có xác nhận chi phí của người thi công sửa chữa nhưng bên công trình chỉ chịu bồi thường 70% có hợp lý không?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Về nguyên tắc bồi thường thiệt hại trong mọi trường hợp, luật định việc bồi thường phải là toàn bộ, nghĩa là thiệt hại đến đâu bồi thường đến đó.
Tuy nhiên, các bên, đặc biệt là bên gây thiệt hại thuờng cố gắng đàm phán để giảm thiểu mức bồi thường, vì thực tế khi không thỏa thuận được mà phải khởi kiện, các bên sẽ tốn kém các chi phí phát sinh.
Như vậy, bên kia chỉ chịu bồi thường 70% là không đúng. Tuy vậy, bạn nên cân nhắc giảm một phần mức bồi thường để có thể đạt được thỏa thuận nhằm giảm thiểu khả năng tranh chấp và thời gian liên quan.
Nhà tôi đang xây dựng nhưng bị hàng xóm khiếu nại cho rằng tôi làm hư hỏng nhà họ. Hàng xóm “quậy” dữ quá nên công nhân bên nhà tôi sợ quá không dám trở lại xây dựng. Tôi kiện ông hàng xóm đòi bồi thường được không?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Nếu sự thật là việc xây nhà bạn đang gây thiệt hại cho hàng xóm thì khiếu nại của họ là có cơ sở. Tuy vậy trước khi khiếu nại được giải quyết hoặc trước khi có quyết định của chính quyền địa phương hoặc cơ quan quản lý xây dựng về việc ngừng thi công thì bạn vẫn có quyền thi công hợp pháp theo giấy phép xây dựng.
Do vậy, nếu hàng xóm có hành vi cản trở thi công trong trường hợp nói trên, thì đó là hành vi vi phạm pháp luật và bạn có quyền yêu cầu bồi thường các thiệt hại do sự cản trở đó.
Các thiệt hại có thể bao gồm các chi phí nhân công phát sinh, chi phí lưu kho các vật liệu, chi phí tìm chỗ ở do việc thi công trễ hạn so với dự tính… nhưng cần được chứng minh cụ thể và tính toán thành con số thực tế.
Tôi có tìm hiểu thì trước khi xây dựng nhà có nhà liền kề thì 2 bên phải cùng nhau kiểm tra hiện trạng để làm căn cứ cho việc giải quyết tranh chấp về sau. Nhưng nếu họ không đồng ý hợp tác, gửi thư yêu cầu cùng nhau kiểm tra hiện trạng trước khi xây dựng nhưng chủ sở hữu nhà bên cạnh không đồng ý nhận thông báo cũng như không hợp tác thì làm cách nào?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Trong trường hợp của bạn, có thể đơn giản là gửi văn bản qua đường bưu điện và đăng ký dịch vụ hồi báo để xác định người nhận đã nhận văn bản. Để chắc chắn hơn, bạn có thể dùng dịch vụ của Thừa Phát Lại để thực hiện việc gửi văn bản đồng thời lưu giữ chứng cứ về nội dung văn bản đã được gửi.
Nhà bên cạnh đang xây làm nứt tường, lún nền nhà tôi. Tôi yêu cầu họ kiểm tra, bồi thường thì hàng xóm hỏi nhà tôi xây dựng có phép không? Khi nào công trình nhà tôi được cấp phép và hoàn công thì họ mới cho là hợp pháp và chịu thực hiện thủ tục khảo sát bồi thường. Xin cho tôi hỏi họ nói như vậy có đúng không? Nhà tôi mua lại từ rất lâu không có giấy tờ hoàn công. Xin cảm ơn.
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Về nguyên tắc, tài sản đang sử dụng hợp pháp thì được pháp luật bảo vệ. Ngoài ra, trong rất nhiều trường hợp, nhà xây dựng không phép qua các thời kỳ vẫn được công nhận và được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở khi chủ sở hữu nhà có yêu cầu. Do đó việc từ chối bồi thường là không phù hợp.
Tuy vậy, bạn phải cung cấp thông tin về thời điểm xây dựng cùng các giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất để có thể trả lời rõ hơn câu hỏi của bạn.
Tôi chuẩn bị xin phép xây nhà, nếu mình đã làm đúng mà vẫn bị hàng xóm cố tình cản trở xây dựng thì phải làm sao?
Bà Hoàng Thị Ánh Tuyết trả lời:
Trường hợp bị hàng xóm làm khó, bạn có thể liên hệ với UBND phường nơi cư trú để được giải quyết.
Nhà tôi hai tầng, nhà bên cạnh cấp 4. Tôi xây nhà xong 2 năm thì nhà bên cạnh mới bắt đầu bị xé tường và nghiêng về phía nhà tôi. Chủ nhà nói do nhà tôi nặng nên mới làm nhà ông bị nghiêng một bên gây xé tường và yêu cầu tôi bồi thường. Làm sao biết được nguyên nhân nhà bên cạnh bị nứt, xé tường do đâu?
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Để tìm được nguyên nhân xé nứt của công trình lân cận sau thời gian đưa công trình vào sử dụng, bạn có thể nhờ 1 đơn vị thẩm tra độc lập có đủ điều kiện pháp lý kiểm tra và đánh giá, còn về tình làng nghĩa xóm, bạn có thể thương lượng hòa giải nếu sự cố không ảnh hưởng nhiều đến tài chính, an toàn của nhà lân cận.
Khi thi công làm ảnh hưởng, nứt nhà bên cạnh thì trách nhiệm đền bù sẽ thuộc về chủ đầu tư hay nhà thầu thi công? Dự án thi công nhà phố có bắt buộc phải mua bảo hiểm rủi ro cho bên thứ 3?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Về nguyên tắc thì chủ sở hữu/chủ đầu tư công trình xây dựng có trách nhiệm bồi thường. Bộ luật Dân sự 2015 lần đầu có quy định về việc nhà thầu thi công phải LIÊN ĐỚI bồi thường nếu có lỗi (Điều 605).
Việc mua bảo hiểm bắt buộc đối với trách nhiệm của nhà thầu thi công trước bên thứ ba cho nhà phố chỉ quy định khi nhà phố từ 07 tầng.
Khi đã xảy ra các thiệt hại, các bên tiến hành buổi làm việc để thỏa thuận về việc giải quyết các hậu quả phát sinh, bồi thường thiệt hại, để buổi làm việc này được diễn ra khách quan và có căn cứ cho việc giải quyết trong trường hợp các bên không thiện chí để thực hiện việc thỏa thuận bồi thường thì có thể làm gì để tạo lập chứng cứ về nội dung buổi làm việc này?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Biên bản ghi nhận buổi làm việc có chữ ký xác nhận của các bên tham gia sẽ được xem là chứng cứ và có giá trị sử dụng về sau.
Tuy vậy, có khả năng một trong các bên tham gia buổi làm vệc từ chối ký vào biên bản, do đó, cần tiến hành buổi làm việc dưới sự chứng kiến của một bên thứ 3, có thể là đại diện của chính quyền địa phương, hòa giải viên hoặc của đại diện Thừa Phát Lại.
Nhà tôi ở khu cư xá cũ, ngày xưa xây dựng cùng một khối. Nay tôi muốn đập riêng nhà mình ra xây lại. Tôi có nên đóng móng cọc không vì lo xe lớn vào đóng cọc sẽ làm ảnh hưởng đến nhà hàng xóm vốn cũng rất cũ kỹ. Nếu không làm móng cọc được thì đóng cừ tràm có bảo đảm an toàn không?
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Về vấn đề pháp lý để phá bỏ nhà cũ và xây dựng mới bạn có thể liên hệ cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng tại nơi chị cư trú để có hướng dẫn cụ thể.
Về kỹ thuật xây dựng, tùy vào quy mô ngôi nhà, số tầng cao, địa chất khu vực làm móng, đơn vị thiết kế sẽ tính toán và tư vấn cho bạn biện pháp nền móng phù hợp, không nhất thiết phải dùng móng sâu (cọc ép cọc nhồi) nếu quy mô công trình nhỏ, và địa chất đảm bảo, việc gia cố cừ tràm cũng có thể được, bạn cần cung cấp đầy đủ hồ sơ cho đơn vị thiết kế để họ tư vấn chi tiết hơn.
Nhà tôi trước đây là xã vùng ven của thành phố nên khi cha mẹ xây dựng nhà cấp 4 không có giấy phép, hoàn công… Đến nay, khi nhà sát vách xây cao tầng, đào móng làm tôi rất lo ngại sẽ nứt nhà mình. Tôi có nghe nhiều người tư vấn là nếu nhà tôi không có giấy phép xây dựng là sẽ không được bồi thường nếu có tranh chấp xảy ra. Xin cho tôi hỏi có phải như vậy không? Tôi phải làm gì để đề phòng khả năng công trình bên cạnh làm hỏng nhà mình?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Về nguyên tắc, tài sản đang sử dụng hợp pháp thì vẫn được bồi thường khi bị tổn thất do hành vi xây dựng có vi phạm từ chủ công trình kế cận. Để chuẩn bị cho khả năng xảy ra tổn thất, cần liên tục theo dõi quá trình thi công và các ảnh hưởng nếu có đến nhà của bạn.
Nhà tôi đang xây dựng bị nhà bên cạnh (hai nhà vốn có xích mích từ trước) gửi đơn đến cơ quan chức năng khiếu nại và buộc tôi phải ngưng thi công. Nếu tôi ngưng xây nhà mà sau đó kiểm định ra hư hỏng của nhà họ không phải lỗi do nà tôi thì tôi có kiện họ yêu cầu bồi thường thiệt hại được không?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Trong trường hợp có kết quả giám định/kiểm định khách quan xác định như bạn giả định rằng không phải do quá trình thi công gây ra thiệt hại cho nhà bên cạnh thì bạn có quyền yêu cầu bồi thường do nhà bên cạnh có hành vi gây thiệt hại thông qua việc công trình thi công bị ngừng thi công.
Cụ thể, đó có thể là các thiệt hại mà bạn phải gánh chịu do nhà ở không được đưa vào sử dụng đúng thời gian dự kiến, thiệt hại về các khoản tiền phạt/bồi thường mà bạn phải trả cho đơn vị thi công, thiệt hại liên quan đến việc duy trì/bảo vệ công trình và lưu kho nguyên vật liệu …
Để được bồi thường thì các khoản thiệt hại này phải có thực và được chứng minh, tính toán thành con số cụ thể.
Trường hợp nhà hàng xóm xây dựng gây bụi bặm, tiếng ồn, ô nhiễm hoặc làm hư hỏng, ảnh hưởng kết cấu, độ bền của nhà mình thì phải làm sao? Liên hệ nơi nào, ai giải quyết, pháp luật có quy định về thời hạn giải quyết?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Bạn có thể tự mình yêu cầu hàng xóm thay đổi/điều chỉnh biện pháp thi công để không gây ra các ảnh hưởng như đã được đề cập. Trường hợp không nhận được sự hợp tác của hàng xóm, bạn có thể khiếu nại đến cơ quan quản lý địa phương (UBND phường, xã) để được giải quyết.
Trong trường hợp có tổn thất nghiêm trọng hơn, bạn có thể yêu cầu cơ quan quản lý về xây dựng (là cơ quan cấp giấy phép xây dựng, đối với các công trình nhà ở dân dụng thường là cơ quan trực thuộc UBND cấp quận, huyện) ra quyết định ngừng thi công và khắc phục thiệt hại.
Cuối cùng, bạn có thể khởi kiện ra tòa án để yêu cầu dừng thi công và/hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Tùy từng lựa chọn của bạn về một trong các thủ tục nói trên mà thời hạn giải quyết được pháp luật quy định là có khác nhau.
Quy định thi công móng sát vách nhà bên cạnh như thế nào? Thi công lún nứt nhà bên cạnh ai xử lý? Thời gian khắc phục? Trách nhiệm bồi thường?
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Đối với nhà ở riêng lẻ, khi thi công tầng hầm, bán hầm, móng bè, móng băng và có công trình hiện hữu liền kề cần tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn công trình lân cận tại Quyết định số 44/2016/QĐ-UBND ngày 05/11/2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố, về ban hành Quy định về đảm bảo an toàn công trình lân cận khi thi công phần ngầm công trình xây dựng trên địa bàn thành phố.
Việc xử lý lún nứt nhà bên cạnh được thực hiện Thông tư 03/2018/TT-BXD, Ủy ban nhân dân phường chủ trì xử lý. Thời gian khắc phục tùy theo từng trường hợp cụ thể, trách nhiệm bồi thường trước tiên là chủ đầu tư công trình, còn việc chia sẻ trách nhiệm liên quan như: nhà thầu, tư vấn…là theo hợp đồng giữa chủ đầu tư và các đơn vị này.
Nhà kế bên xây dựng khi bị ảnh hưởng thì tôi phải làm những gì để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Bạn có thể thực hiện các yêu cầu sau:
Yêu cầu hàng xóm dừng thi công hoặc thay đổi biện pháp thi công để các ảnh hưởng không xảy ra nữa.
Thông báo đến chính quyền địa phương về sự việc để được ghi nhận. Biên bản làm việc của chính quyền địa phương sẽ là chứng cứ về sau nếu có tranh chấp tại tòa án.
Yêu cầu chính quyền địa phương buộc hàng xóm chấm dứt các hành vi đang gây tổn thất cho nhà bên cạnh.
Yêu cầu cơ quan quản lý về xây dựng ra quyết định buộc ngừng thi công/thu hồi giấy phép xây dựng.
Khởi kiện ra tòa án yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Để chuẩn bị chứng minh cho các yêu cầu nói trên, bạn cần chuẩn bị các bằng chứng. Các biên bản ghi nhận/hình ảnh/biên bản làm việc … sẽ là các minh chứng về vi phạm của người đang thi công. Trong trường hợp cần thiết, bạn có thể thuê Thừa Phát Lại lập vi bằng ghi nhận hiện trạng để sử dụng về sau.
Cách đây vài tháng, hộ kế bên bắt đầu thi công xây dựng căn nhà ba tầng. Quá trình đào móng và xây dựng khiến cho móng của nhà tôi bắt đầu sụt lún, tường bị nứt thành những vệt lớn, ngày càng to dần. Chủ nhà xây dựng có sang trao đổi, cam kết sẽ khắc phục nhưng tôi rất phiền lòng vì nó ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như gây nguy hiểm cho cả nhà. Tôi phải làm sao chắc là nhà mình sẽ không sụt lún, nứt tiếp khi họ đã khắc phục? Tôi không hiểu về kỹ thuật xây dựng nên không biết phải giám sát sửa chữa như thế nào cho an tâm.
Ông Nguyễn Vũ Quang Vinh trả lời:
Về mặt kỹ thuật, vấn đề theo dõi hiện trạng nhà bạn có lún nứt tiếp hay không, bạn có thể yêu cầu chủ đầu tư công trình mà bạn đề cập, cung cấp số liệu quan trắc nghiêng, lún theo từng chu kỳ quan trắc công trình nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
Công trình thi công gần nhà làm nứt nhà tôi. Đơn vị thi công phía bên họ kiểm định và bồi thường cho gia đình tôi số tiền quá ít, không đủ sửa chữa nhà. Tôi không đồng ý. Vậy tôi nên làm sao? Kiện họ ra tòa thì liệu có tăng thêm được tiền bồi thường hay không?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Về nguyên tắc, thiệt hại đến đâu được bồi thường đến đó. Nếu khoản tiền bồi thường thực tế thông qua làm việc giữa các bên không phù hợp thì người bị thiệt hại có quyền yêu cầu tòa án xem xét yêu cầu bồi thường cho đầy đủ.
Tuy vậy, cần lưu ý rằng để việc khởi kiện được chấp nhận thì bạn phải chứng minh được các thiệt hại là có thực và được tính toán cụ thể. Trong trường hợp của bạn thì có bất lợi là việc kiểm định là do bên thi công thực hiện. Do vậy, nếu bạn muốn yêu cầu mức bồi thường cao hơn thì phải có kết quả xác định thiệt hại khác do cơ quan khác khách quan tiến hành. Khi bạn khởi kiện và vụ kiện được tòa án chấp nhận thì tòa sẽ trưng cầu giám định về thiệt hại để làm cơ sở giải quyết vụ án.
Nhà bên cạnh bị rò rỉ nước (nước âm tường) và đã thấm qua nhà tôi. Tôi đã báo với chủ nhà bên cạnh nhưng đến nay đã mấy tháng trôi qua họ không sửa chữa. Vậy giờ tôi phải làm sao khi họ nói chưa có tiền để sửa chữa?
Luật sư Dương Tuấn Lộc trả lời:
Theo quy định của Bộ Luật Dân sự 2015 thì chủ sở hữu nhà ở phải bồi thường cho nhà lân cận nếu nhà ở của mình gây thiệt hại. Như vậy, hoàn toàn có căn cứ để yêu cầu nhà bên cạnh sửa chữa (thực hiện biện pháp nhằm chấm dứt hành vi xâm hại tài sản người khác) và nếu có thiệt hại thì có thể yêu cầu bồi thường. Do đó lý do chưa có tiền sửa chữa là không phù hợp và không được chấp thuận về mặt pháp lý.
Bạn có thể khiếu nại đến chính quyền địa phương (phường, xã) để yêu cầu giả quyết vướng mắc giữa các bên.
Tôi mua nhà ở quận 4 tường chung, bây giờ nhà kế bên xây dựng lại, họ đập tường chung tôi không biết kêu ai?
Ông Trương Công Nam trả lời:
Đề nghị ông (bà) liên hệ UBND Quận 4 và UBND Phường để được xem xét, giải quyết trên cơ sở Giấy chứng nhận QSDĐ và GPXD do UBND Quận 4 cấp cho công trình đang xây dựng.
Góp ý, phản ánh liên quan đến xây dựng
Tôi xây nhà mà thanh tra xây dựng suốt ngày xuống kiếm chuyện, hạch sách tôi, yêu cầu tôi phải xây thế này thế nọ, trong khi bản vẽ GPXD đã cấp. Việc bản vẽ cấp phép là văn bản do nhà nước quản lý nhằm đảm bảo việc tôi xây dựng không vi phạm các quy định của nhà nước trong xây dựng nhằm đảm bảo tính đồng bộ về quy hoạch chủ quyền, chứ không can thiệp vào nội dung sử dụng công trình. Tôi có giải thích mà thanh tra xây dựng không nhận thức được bản chất vấn đề.
Ông Trương Công Nam trả lời:
Theo quy định tại Điều 98 Luật Xây dựng 2014 về Điều chỉnh giấy phép xây dựng:
Trong quá trình xây dựng, trường hợp có điều chỉnh thiết kế làm thay đổi một trong các nội dung dưới đây thì chủ đầu tư phải đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng:
a) Thay đổi hình thức kiến trúc mặt ngoài của công trình đối với công trình trong đô thị thuộc khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc;
b) Thay đổi một trong các yếu tố về vị trí, diện tích xây dựng; quy mô, chiều cao, số tầng của công trình và các yếu tố khác ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính;
c) Khi điều chỉnh thiết kế bên trong công trình làm thay đổi công năng sử dụng làm ảnh hưởng đến an toàn, phòng, chống cháy, nổ, bảo vệ môi trường.
Do đó, nếu có thay đổi về công năng sử dụng, đề nghị ông (bà) liên hệ cơ quan cấp GPXD để được điều chỉnh theo quy định.
Nếu phát hiện công chức thuộc Thanh tra Sở Xây dựng trong quá trình kiểm tra có dấu hiệu làm khó, nhũng nhiễu, đề nghị ông (bà) phản ánh đến đường dây nóng của Thanh tra Sở Xây dựng 028.39320575 hoặc Lãnh đạo Đội Thanh tra địa bàn quận huyện nơi có công trình xây dựng để chúng tôi kịp thời xử lý nghiêm theo quy định.
Việc xây nhà kiên cố ở khu đô thị đòi hỏi phải có tay nghề kỹ thuật và đạo đức. Theo tôi nghĩ những người hành nghề xây dựng (chủ thầu, thợ xây dựng) cần được huấn luyện về đạo đức và kỹ thuật nghề nghiệp nhằm tránh việc gây họa cho người khác và cho chính mình, tương tự như lái xe máy, ô tô vậy. Hiện nay đã có quy định như vậy chưa, chẳng hạn giấy phép hoặc chứng chỉ nghề?
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Việc quy định điều kiện năng lực của các chủ thể tham gia xây dựng, trong đó có các đơn vị và cá nhân hành nghề xây dựng đã được quy định tại Nghị định 59/2015/NĐ-CP và các quy định liên quan.
Có nên quy định ở những khu vực đất thấp nên làm đường cao 5m trên mực nước sông, cống thoát nước đặt trên vỉa hè để không bị tình trạng nắp cống nằm giữa lòng đường gây nguy hiểm khi giao thông, cống rộng 2m cao 5m để có khả năng thoát tất cả nước mưa? Vì nền đừơng cao 5m so với hiện tại nên mõi nhà sẽ có 1 đến 2 hầm để xe tuy theo nhu cầu để tránh tình trạng đậu xe trên vỉa hè hay dưới lòng đường gây nguy hiểm và kẹt xe. Lòng đường rộng tối thiểu 12m có 4 làn xe chứ không làm đường 8m, 10m với lòng đừơng 4m, 6m thì không phù hợp ở thành phố 10 triệu dân.
Ông Nguyễn Thanh Xuyên trả lời:
Việc đầu tư xây dựng các công trình giao thông, cấp thoát nước… được nghiên cứu, khảo sát, thiết kế, thi công theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật hiện hành. Trường hợp bà có kiến nghị, đề nghị gửi đến các cơ quan chuyên môn để nghiên cứu, trả lời.
Ảnh: Quang Định. Nguồn tham khảo: TuoiTreOnline.
